ผ่าตัดเพิ่มความสูง Stature Lengthening

การผ่าตัดเพิ่มความสูง คือ การผ่าตัดเพิ่มความยาวกระดูกขาทั้งสองข้างไปพร้อมๆกัน  ทำได้ทั้งกระดูกต้นขา (femur) และกระดูกหน้าแข้ง (tibia)  

 

อุปกรณ์ที่ใช้ในการยืดกระดูก มี 2 ประเภท ได้แก่

Precice เป็นอุปกรณ์สำหรับใส่ในโพรงกลางกระดูก ใช้รีโมทส่งสัญญาณจากภายนอกสั่งให้อุปกรณ์ยืดออกวันละ 1 มม.

LON (Lengthening Over Nail) ประกอบด้วย 2 ส่วน มีโลหะเป็นแกนกลางกระดูก (nail) และ Ilizarov frame เป็นวงอยู่ภายนอกทำหน้าที่ในการยืดกระดูก เมื่อยืดจนถึงจุดที่ต้องการแล้ว จะถอดเอา Ilizarov frame ออก คงไว้แต่ nail จนกระดูกติด

 
Precice nail (พรีใซส์ เนล)  อุปกรณ์ที่ใส่ในโพรงกระดูก เพื่อยืดกระดูกออก  

LON (lengthening Over Nail) 

ข้อดี - ข้อเสีย ของอุปกรณ์แต่ละประเภท

Precice – ข้อดี ไม่มีโลหะยื่นออกมานอกร่างกาย ไม่เจ็บแผล โอกาสติดเชื้อหลังผ่าตัดน้อยกว่า 1%

ข้อเสีย  คือ มีราคาสูงมาก    ห้ามเดินลงน้ำหนักจนกว่ากระดูกจะติด (ประมาณ 4-5 เดือน)

LON - ข้อดี ราคาถูก   สามารถเดินลงน้ำหนักได้บางส่วน โดยใช้ไม้ค้ำยัน   สามารถใช้ในคนไข้ที่กระดูกมีขนาดเล็ก

        ข้อเสีย  คือ มีโลหะยื่นออกมานอกร่าง   มีโอกาสติดเชื้อหลังผ่าตัด 10%   มีอาการเจ็บบริเวณโลหะที่ยื่นออกมา  แผลเป็นหลายตำแหน่ง  ทำผ่าตัดได้เฉพาะกระดูก tibia (ทำที่กระดูก femur จะมีความเสี่ยงมากเกินไป)  

ข้อสรุป - ถ้าไม่ติดปัญหาเรื่องค่าใช้จ่าย  แนะนำให้ทำ Precice  จะปลอดภัยและได้ผลการผ่าตัดที่ดีที่สุด

 

 

 

หลักการทางชีววิทยาคือ เมื่อมีการตัดกระดูกออกเป็นสองท่อน แล้วทำการค่อยๆดึงกระดูกให้ห่างออกจากกันช้าๆ วันละ 1 มม.  โดยแบ่งการดึงออกเป็น 4 ครั้งต่อวัน  ครั้งละ 0.25 มม.   ร่างกายจะสร้างกระดูกใหม่เข้ามาเติมในช่องว่างได้เอง  กระดูกใหม่ที่เกิดขึ้นมาเรียกว่า regenerate   เมื่อดึงถึงจุดที่พอใจแล้วให้หยุดดึงได้    หลังจากนั้น regenerate จะค่อยๆแข็ง (consolidation) ขึ้นเรื่อยๆ  ใช้เวลา 2 เดือนขึ้นไปหลังจากดึงเสร็จ  เพื่อรอให้ regenerate แข็งเหมือนกระดูกปกติ  กระดูกที่เกิดขึ้นมาใหม่จะมีความแข็งแรงและมีคุณสมบัติเหมือนกระดูกปกติทุกอย่าง

 

ราคาค่าผ่าตัด (เป็นค่าใช้จ่ายโดยประมาณเท่านั้น และ มีการเปลี่ยนแปลงได้แตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละราย)

Precice Femur   2,500,000

Precice Tibia      2,500,000

Remove Precice (Femur or Tibia) at post-op 1 year    200,000

 

หมายเหตุ – ราคา Precice ที่นำเข้าจากต่างประเทศ  ชิ้นละประมาณ 1 ล้านบาท

 

 

LON Tibia     600,000

Remove Ilizarov frame    120,000

Remove nail tibia (LON) at post op 1 year               120,000

 

(ราคานี้ยังไม่รวม - ศูนย์พักฟื้นกายภาพหลังผ่าตัด รักษาภาวะแทรกซ้อน ตรวจติดตามที่แผนกผู้ป่วยนอกทั้งหมด เอกซเรย์ ค่าแพทย์ตรวจและยาผู้ป่วยนอก)

 

กระดูก femur ยืดได้สูงสุด 8 ซม.     ยืดวันละ 1 มม. เริ่มยืดหลังผ่าตัดวันที่ 7   ใช้เวลายืดทั้งหมด 3 เดือน  รอกระดูกติด (consolidate) อีก 2-3 เดือน จึงให้เดินได้

กระดูก tibia ยืดได้สูงสุด 5 ซม.  ยืดวันละ 0.75 มม. เริ่มยืดหลังผ่าตัดวันที่ 7-10  ใช้เวลายืดทั้งหมด 2 เดือน  รอกระดูกติดอีก 2-3 เดือน จึงให้เดินได้

 

หลังผ่าตัดต้องนอน รพ. 4-5 วัน

ควรพักฟื้นต่อที่ศูนย์กายภาพบำบัดที่ทาง รพ.ได้เตรียมไว้ให้ เป็นระยะเวลา 2-3 เดือน เนื่องจากต้องทำกายภาพโดยนักกายภาพบำบัด 6 วันต่อสัปดาห์  ใช้เวลาวันละ 1 ชม.   และผู้ป่วยต้องทำกายภาพด้วยตนเองอย่างน้อยวันละ 3 เวลา ใช้เวลาอย่างน้อยครั้งละ 30 นาที 

 

ความเสี่ยงจากการผ่าตัด

Fat embolism   ไขกระดูกอุดตันในปอด พบได้ไม่บ่อย เกิดเนื่องจากมีการใส่เครื่องมือเข้าไปโพรงกระดูกและดันให้เนื้อเยื่อไขกระดูกไหลกลับเข้าไปในเส้นเลือดดำและไปอุดตันที่ปอด ทำให้มีอาการเหนื่อยได้    วิธีป้องกัน คือ เทคนิคในการตัดกระดูกโดยทำการเจาะรูเพื่อระบายไขกระดูก

Deep vein thrombosis ลิ่มเลือดอุดตัดในหลอดเลือดดำ ทำให้มีอาการเจ็บหน้าอกและเหนื่อย วิธีป้องกันคือการให้ยาละลายลิ่มเลือดหลังผ่าตัดและทำกายภาพบำบัด ขยับข้อเท้าและขาอย่างต่อเนื่อง

Infection  การติดเชื้อ  พบรายงานในการทำ Precice น้อยมาก    แต่พบใน LON ได้สูงประมาณ 10 %  ป้องกันด้วยการให้ยาปฏิชีวนะขณะผ่าตัด    ถ้าหลังผ่าตัดมีการติดเชื้ออยู่ระดับตื้น จะรักษาด้วยการให้ยาปฏิชีวนะ แต่ถ้าการติดเชื้อลงไปชั้นลึก จะต้องนอน รพ.และทำการผ่าตัดเอา nail ออกและให้ยาปฏิชีวนะเป็นเวลา 6 สัปดาห์

 

Non union หรือ Delayed union กระดูกไม่ติด พบได้บ่อยในกระดูก tibia เกิดได้จากหลายสาเหตุ ป้องกันได้ด้วยการผ่าตัดที่ละเอียด   การยืดกระดูกในอัตราที่กำหนด  ห้ามสูบบุหรี่รวมทั้งบุหรี่ไฟฟ้าทุกชนิด  วิธีแก้ไข ฉีด BMAC  ใส่ bone graft   ทำ accordion technique

 

Early union กระดูกติดเร็วกว่ากำหนด  พบได้ไม่บ่อย  วิธีป้องกันคือ การยืดกระดูกในอัตราที่กำหนด

 

Axial deviation กระดูกขาผิดรูป พบได้บ้างในกระดูก tibia  กระดูกจะติดในลักษณะ valgus และ apex anterior deformity  วิธีป้องกันคือการผ่าตัดที่ละเอียด ใส่ blocking screw ใส่ proximal and distal tib-fib screw

 

Nerve injury เส้นประสาทถูกยืดมากเกินไปหรือถูกกดทับ  พบได้ที่ peroneal nerve เกิดได้ในการยืด tibia จะทำให้มีอาการปวดและชาขา ถ้ามีอาการมากต้องหยุดยืดกระดูกหรือทำผ่าตัดเลาะพังผืดที่กดทับเส้นประสาท (peroneal nerve decompression)

 

Knee joint contracture เข่าติด เหยียดเข่าไม่สุดและงอเข่าไม่ลง พบได้ในการผ่าตัดยืดกระดูก femur และ tibia วิธีป้องกัน คือ ต้องทำกายภาพทุกวันอย่างเคร่งครัด

 

Ankle joint equinus (Ballerina foot)  ข้อเท้าติด  กระดกข้อเท้าไม่ขึ้น  พบได้บ่อยในการยืดกระดูก tibia วิธีป้องกันคือ ต้องทำกายภาพทุกวันอย่างเคร่งครัด หรืออาจต้องผ่าตัดยืดเอ็นร้อยหวาย (gastrocnemius recession)

 

Compartment syndrome กล้ามเนื้อขาตายจากแรงดันในช่องกล้ามเนื้อสูงเกินไป พบในการผ่าตัดยืดกระดูก tibia  ป้องกันด้วยการทำผ่าตัด fasciotomy ที่ anterior compartment